Op het televisiescherm zie ik een Schot met gevoel voor traditie. Ondanks de vrieskou, staat hij wijdbeens op de kantelen van wat eens het trotse kasteel was van zijn clanvoorvaderen. De man draagt een baret, kniekousen en een kilt in clankleuren. Hij zet zijn doedelzak aan z’n mond om een langgerekt, monotoon herdenken mee te geven aan de wind . Er is in geen honderd vierkante mijl een levende ziel.
Plotseling doet een verraderlijke windvlaag de kilt opwaaien en de Schot verstijft. De kou grijpt hem met ijzige vingers in zijn kruis.
Dan gaat alles ineens snel. Er rent een hond door het beeld. ‘Lycos zoekt voor u.’ Het beest heeft een pakje in zijn bek en flitst over de onherbergzame Hooglanden. Een paar tellen later legt hij het pakje met de boxershort voor de voeten van de verkilde Schot.
Ik zet de tv uit en bedenk dat het geen wonder is dat het niks wordt met e-commerce. De mensen hebben er genoeg van om voor de gek te worden gehouden. In werkelijkheid had die Schot daar kunnen staan wachten tot zijn ballen er af waren gevroren.
De Kortrijkse Poortstraat in Gent leidt door de studentenbuurt naar het station. Het is zaterdagavond, maar de buurt is verlaten. De studenten zijn naar huis, naar de familie. Honderden fietsen zijn in een wijde omtrek van het station tegen hekwerk en bomen gestald. Winkels en caf?©‘s hebben de rolluiken neergelaten. E?©n student is niet naar huis en haast zich voorover gebogen in de wind en de miezer die deze meevoert, naar de enige verlichte etalage in de straat. Nieuwsgierig blijf ik achter hem stilstaan.
De etalage blijkt een geautomatiseerde avondwinkel In een rek met misschien wel tweehonderd vakken liggen evenzoveel artikelen, van sokken en panty’s, tot alle denkbare levensmiddelen. In de hoek van de etalage is een bak met een lade en een eenvoudig toetsenbord. De jongeman tikt een nummer in en werpt een paar francs in het apparaat.
Plotseling begint de bak te bewegen, hortend als de grijper waarmee je op de kermis horloges uit een glazen bak moet zien te vissen. Door de ruit is de rails zichtbaar waarlangs de bak omhoog getakeld wordt. Halverwege het raam houdt hij even stil en glijdt dan als een skilift opzij, voorlangs het rek. Het gevaarte stopt voor het vak met kant-en-klare spaghetti. Een onzichtbare arm duwt ?©?©n blik in de bak die daarna volgens dezelfde rechte lijnen terugkeert.
De student pakt de spaghetti en zijn wisselgeld uit de lade. Hij kijkt me over zijn schouder even taxerend aan en loopt weg, nu met de wind en regen in zijn rug. Ik moet er wat bedremmeld bijstaan, beduusd van dit Belgisch vernuft. Boodschappen uit de muur: klaar terwijl u wacht, besteld, geleverd en afgerekend. Dit is nu electronic-commerce waar je wat aan hebt.
Gepubliceerd in Informatie , februari 2001.
* * *