Evolutionair.. · 17 oktober 2000
De evolutie kenmerkt zich door een blinde drift naar voren en een mateloze verspilling van materiaal. Miljoenen verschijningsvormen kwamen en gingen zonder dat we er ooit iets van hebben vernomen. Een enkele soort houdt het langer vol, al is dat niet altijd dankzij bewezen kwaliteiten. De dodo, een evolutionaire mislukking, want moddervet en vleugellam, hield het eeuwenlang vol op een eiland met louter herbivoren. Toen de mens voet aan wal zette waren ze binnen twee jaar allemaal in de kookpot verdwenen.
De wetenschap hanteert de gemiddelde lengte als maatstaf voor de gezondheid van een samenleving. Hoe langer, hoe beter. Voor het overleven van de mens als soort is het echter beter dat we kleiner worden. Met een lengte van negentig centimeter en een gewicht van twintig kilo kunnen we toe met driekwart minder voedsel. De auto hoeft niet groter te zijn dan een flinke winkelwagen en voor de A2 volstaat een dubbel fietspad. Energie- en grondstoffengebruik neemt navenant af. Het zou de kansen van de mens op lange termijn een stuk gunstiger maken.
Ook de technologie wordt gedreven door een onbezonnen evolutionaire drift. Snel, sneller, snelst is een doel op zich. Intel en AMD jagen elkaar op tot kloksnelheden van boven de één gigahertz per seconde. De gemiddelde consument heeft afgehaakt. Die koopt een overjarig modelletje van 700 MHz dat het nog prima doet. Inmiddels heeft de evolutie een slimmere chipsbakker voortgebracht. Transmeta ontwikkelde de Crusoe-chip die misschien wat minder toeren per minuut maakt, maar wel zuiniger omspringt met energie omdat een deel van de taken wordt overgenomen door software. Hardware-leveranciers bedenken handenwrijvend nieuwe toepassingen.
Het kan nog sneller. KPN verbindt zijn lot met de doorbraak van UMTS en investeerde miljarden in Duitse en Nederlandse licenties. Deskundigen spreken hun twijfels uit over het succes van UMTS. Deze derde generatie mobiele telefonie zou te weining toevoegen aan generatie 2,5, GPRS, die over een half jaar wordt ingevoerd. De consument wacht liever op de vierde generatie die inmiddels in ontwikkeling is.
Bovendien is het nog maar de vraag wie er aan UMTS gaat verdienen: de netwerkbeheerders of de dienstverleners. Als zout in de wond won een 18-jarige scholier uit het Duitse Hildesheim een innovatieprijs met een GSM-toestel dat hij had opgevoerd tot 450 kilobit per seconde. In de evolutie, waar elke volgende stap een verrassing kan opleveren, is stappen overslaan een hachelijke zaak.
Gepubliceerd in de Automatisering Gids, nummer 40 oktober 2000
* * *