DB-weblog: IT-averij bij het rijk valt niet mee · 8 november 2007
Met de IT-averij bij de overheid loopt het allemaal niet zo een vaart, zo stelde minister Ter Horst de Kamer gerust onder verwijzing naar een inventarisatie. De Kamerleden moeten die inventarisatie nog maar eens goed bestuderen voordat ze met de minister in debat gaan, want die optimistische conclusie is wel heel kort door de bocht.
Weblog Digitaal Bestuur, 8 nov. 2007.
Met het overzicht van de ICT-projecten bij de rijksoverheid kwam de minister tegemoet aan de motie Hessels van de Tweede Kamer over de vermeende miljarden die de overheid jaarlijks aan mislukte ICT-projecten zou verspillen. Guusje ter Horst is als minister van Binnenlandse Zaken verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering bij de overheid.
In diezelfde motie werd ook gevraagd om een onderzoek door de Algemene Rekenkamer naar IT-averij sinds 2000, de omvang en de oorzaken. Een eerste verkennende rapportage verschijnt op 29 november. Volgende zomer wordt een diepgravender onderzoek verwacht. De Kamer wil nog voor het Kerstreces met de minister in debat over de lijst en de eerste Rekenkamer-conclusies, zo verzekerde de naamgever van de motie, CDA-fractielid Jos Hessels mij vanmiddag.
Ik heb hem aangeraden de 148 pagina’s die de lijst en de antwoordformulieren van de departementen samen tellen nog maar eens goed door te nemen. De minister schreef letterlijk in de begeleidende brief: “Het eerder opgeroepen beeld van ‘miljardenverspillingen’ behoeft mijns inziens dan ook nuancering. Niet uit te sluiten valt dat er ook in ICT-projecten bij de rijksoverheid het nodige mis gaat. Uit de inventarisatie blijkt echter ook dat de meeste projecten volgens planning verlopen of te maken hebben met tussentijdse bijstellingen binnen de reguliere kaders.”
Wie de inventarisatie goed leest ziet echter dat een aantal ‘notoire bleeders’ is weggelaten en dat de vraag naar kostenoverschrijding veelal niet wordt beantwoord. Alles draait om vraag 7 in het gestandaardiseerde formulier: ‘Zijn er kostenoverschrijdingen of vertragingen opgetreden. En zo nee, welke maatregelen zijn getroffen die maken dat u controle hebt over het project?’ Laten we ook eens inventariseren.
Op dit moment lopen er 73 projecten, goed voor een totale investering van bijna 5,8 miljard euro waarvan 4,2 miljard aan directe ICT-kosten.
Wellicht het meest creatief is de rapportage over P-Direkt, ook meteen het duurste project. Volgens de beschrijving loopt P-Direkt van 2004 tot 2018 en bedragen de kosten 700 miljoen euro, waarvan pakweg 294 miljoen voor ICT. P-Direkt kreeg echter een herstart in 2006 na schipbreuk in 2005. P-Direkt I zal ik maar zeggen is dus gemakshalve ook maar meegeteld, maar over de vertraging en de schade, en de teruggeschroefde ambities en niet gerealiseerde besparingen, wordt niet gerept.
Vraag 7 is ingekort en luidt nog slechts: ‘Welke maatregelen heeft u getroffen om te zorgen dat u in control bent van het project?’
Defensie, goed voor 1,1 miljard aan projectkosten, geeft ook vrijwel nergens correct antwoord op vraag 7. Terwijl een project als SPEER toch gebouwd wordt aan de Via Dolorosa. Meer dan een ‘grondige herijking’ levert SPEER niet op bij vraag 7. Defensie meldt vertragingen bij Herinrichting Personeel functiegebied, bij DIV Online, herijkingen bij Milsatcom enzovoort, maar noemt geen bedragen.
Bij Mijn Uniforme Logische Aansluiting op het Net (MULAN) gaat Defensie wel met de billen bloot: twee jaar vertraging en een eindafrekening van 77,3 miljoen terwijl 31,8 begroot was.
Financien dient ook een nota in van pakweg 1,1 miljard: vrijwel allemaal projecten die bij de Belastingdienst draaien. Erkende tearjerkers toch. Ik noem slechts Samenwerking UWV/Belastingdienst (SUB) goed voor 165 miljoen euro. Of neem het project Toeslagen: loopt volgens opgave al sinds 2005 en staat op de rol voor 275 miljoen euro. Over het functioneren van Toeslagen leest u dagelijks in de krant. Deze week werd bekend dat Getronics PinkRoccade een nieuw toeslagensysteem gaat bouwen.
Financien meldt nergens een euro aan kostenoverschrijding. Bij vraag 7 wordt in alle gevallen verwezen naar een bijgevoegde brief waarin slechts in algemene zin wordt uitgelegd welke procedures gevolgd worden om ‘in control’ te blijven.
Sociale Zaken begint al met de melding dat over Walvis en de Polisadministratie geen informatie wordt verstrekt. Verder rapporteert SZW volop problemen met projecten als ‘Killen & Migreren, UWV’ (zo heet dat echt!) en het programma WIA maar bedragen worden ook hier nergens genoemd.
Justitie meldt bij vrijwel elk project dat er sprake is van kostenoverschrijding en vertraging maar noemt geen bedragen. Zo valt te lezen dat de Vernieuwing Informatievoorziening DJI (50 miljoen aan ICT) ernstige vertraging kende onder andere als gevolg van onderschatting van de moeilijkheidsgraad. De implementatie van C2000 bij DJI, begroot op 72,5 miljoen euro, kende kostenoverschrijding en vertraging. Hoeveel? We kunnen er slechts naar raden.
Omdat ik geen 148 pagina’s tot mijn beschikking heb wil ik afronden met de benjamin onder de projecten: het Elektronisch Kinddossier. Direkte IT-kosten begroot op pakweg 5 miljoen, een fooitje.
Deze week meldde verantwoordelijk minister Rouvoet aan de Kamer dat de aanbestedingsprocedure van het EKD niet wordt doorgezet omdat de rechter heeft geoordeeld dat die niet in de haak was. De instelling in de jeugdgezondheidszorg moeten nu allemaal maar zelf hun eigen elektronisch dossier maken en dan zien we in 2008 wel weer hoe we die aan elkaar koppelen.
De Stichting EKD.NL, die inmiddels pakweg 9,6 miljoen heeft verbrand, wordt per 1 december opgeheven. De gemeenten ontvingen dit jaar al 6,7 miljoen als bijdrage aan de invoeringskosten.
Het antwoord op vraag 7 luidt: geen kostenoverschrijding.
* * *